. 2018; 10(1): 36-42 | DOI: 10.5222/iksst.2018.035

Imaging of the anatomic variations and dangerous areas of the paranasal sinuses and nasal cavity in pediatric patients

Figen Palabiyik
Health Sciences University, Bakirkoy Dr. Sadi Konuk Training and Research Hospital, Department of Radiology, Department of Pediatric Radiology, Istanul, Turkey

INTRODUCTION: Chronic sinusitis is an increasing disease in the pediatric age group. The anatomical variations and the presence of dangerous regions in the developmental process of paranasal sinusus and nasal cavity play an important role in decision on functional endoscopic sinus surgery (FESS) in children. Therefore, computed tomography (CT) examination of paranasal sinuses is necessary for anatomic evaluation prior to FESS. The aim of this study is to radiologically evaluate various anatomical variations and risky regions in pediatric age group given with their incidence, and compare with adult cases, accompanied with literature.
METHODS: Paranasal sinus CT examinations of 267 pediatric patients (137 male, 130 female) aged 3-15 years who did not respond to medical treatment and had chronic sinusitis symptoms were evaluated retrospectively in terms of anatomical variations of paranasal sinuses and nasal cavities and dangerous areas.
RESULTS: The most frequent anatomical variations were septal deviation and concha bullosa, An increased depth of lamina cribrosa and nasal septum pneumatization was detected in the dangerous areas.
DISCUSSION AND CONCLUSION: FESS due to anatomical variations is rarely performed in selected cases of childhood chronic sinusitis. Preoperative evaluation of anatomic variations and dangerous areas may result in surgical outcomes and decreased complications.

Keywords: Child, paranasal sinus computed tomography, paranasal sinus, nasal cavity, anatomic variation

---

Çocuklarda paranazal sinüsler ve nazal kavitenin anatomik varyasyon ve tehlikeli bölgelerinin radyolojik görüntülenmesi

Figen Palabiyik
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Pediatrik Radyoloji Bölümü, İstanbul, Türkiye

GİRİŞ ve AMAÇ: Kronik sinüzit pediatrik yaş grubunda giderek artan bir hastalıktır. Çocuklarda paranazal sinüs ve nazal kavitenin yaşla birlikte gelişim sürecinde meydana gelen anatomik varyasyonlar ve tehlikeli bölgelerin bilinmesi fonksiyonel endoskopik sinüs cerrrahi (FESC) tedavisine karar vermede önemli rol oynar. Bu nedenle FESC öncesi anatominin değerlendirilmesi için olgularda paranazal sinüs bilgisayarlı tomografi (BT) incelemesi gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı pediatrik yaş grubunda radyolojik olarak belirlenebilen bazı anatomik varyasyonları ve tehlikeli bölgeleri, bunların görülme sıklıklarını ve literatür eşliğinde erişkin olgulardan farklılıklarını değerlendirmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Medikal tedaviye cevap vermeyen ve klinik olarak kronik sinüzit semptomları gösteren 3-15 yaş arası 267 pediatrik olgunun ( 137 erkek, 130 kız) paranazal sinüs BT incelemeleri paranazal sinüs ve nazal kavitenin anatomik varyasyonları ve tehlikeli bölgeler açısından retrospektif olarak değerlendirildi.
BULGULAR: En sık izlenen anatomik varyasyonlar septal deviasyon ve konka bülloza, tehlikeli bölgeler ise lamina kribroza derinliğinde artış ve nazal septum pnömotizasyonu saptandı.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Günümüzde nadirde olsa anatomik varyasyonlara sekonder gelişen kronik sinüzit için seçilmiş çocuk olgularda FESC uygulanmaktadır. Preoperatif değerlendirmede radyoloğun anatomik varyasyon ve tehlikeli bölgeleri doğru bir şekilde değerlendirmesi cerrahi sonuçların daha iyi olmasını ve komplikasyonların azalmasını sağlıyacaktır.

Anahtar Kelimeler: Çocuk, paranazal sinüs bilgisayarlı tomografi, paranazal sinüs, nazal kavite, anatomik varyasyon

---